Clickeren
Hallo!
Heb je wel eens van clickeren gehoord? Of er zelfs al eens mee gewerkt? Of heb je er nog een groot vraagteken bij en zou je wel eens wat meer willen weten over deze manier van trainen? In dit artikel ga ik de beginselen en de basics van het clickeren bespreken. Dingen zoals wat is clickeren? Waar moet je op letten en hoe kan je het gebruiken.
Zelf gebruik ik de clicker al een aantal jaar. Dit omdat ik aan vrijheidsdressuur doe, maar ik heb het ook gebruikt in het grondwerk met mijn paarden. Het voordeel van een clicker is, is dat je niet altijd met een beloning hoeft te werken. De click betekend āgoed gedaanā en dit kan je uiteindelijk afbouwen tot een click zonder snoepje. Ik geef vaak een klopje op de hals of ondersteun de klik met mijn stem. Ik vond het clickeren onwijs handig om eerst wat basisprincipes aan te leren zoals achteruit op lichaamstaal en stem, uit mijn ruimte blijven, stil blijven staan en blijven staan als ik wegloop maar ook bijvoorbeeld voerweigeren en targetten. Eigenlijk heb ik het een tijdje in de complete training doorgevoerd. Dit vooral omdat mijn paarden het onwijs snel en goed oppikte en ze zo ook niet happerig of ongeduldig werden naar snoepjes.
Proberen door te leren. Dingen waar een paard beter van wordt, blijft het doen. Zaken die hem niet bevallen of die niet lukken, daar stopt hij mee. Elke actie wordt dus gevolgd door een bekrachtiging (beloning) of correctie (straf). We kunnen hierbij nog het onderscheid maken tussen negatief en positief.
positieve beloning: de actie wordt gevolgd door een positieve prikkel (bijvoorbeeld voer)
negatieve beloning: de actie wordt gevolgd door een negatieve prikkel die wegvalt (bijvoorbeeld het wegnemen van druk)
positieve correctie: de actie wordt gevolgd door een negatieve prikkel (bijvoorbeeld een tik)
negatieve correctie: de actie wordt gevolgd door een positieve prikkel die wegvalt (bijvoorbeeld een paard met voernijd zijn voer ontnemen)
Bij clickertraining maak je dus gebruik van een positieve bekrachtiging. Het paard doet iets goed en krijgt hiervoor een beloning. Je gaat het gewenste gedrag stimuleren door middel van het toedienen van een positieve prikkel, namelijk voer. Ondanks dat paarden grazers zijn en zodoende altijd voedsel ter beschikking hebben (een grassprietje is nu eenmaal nog nooit weggelopen), zijn ze toch wel enthousiast te krijgen voor wat lekkers.
Er is maar een korte periode beschikbaar tussen het gewenste gedrag en het geven van de beloning. Deze tijdspanne bedraagt bij een paard slechts 3 seconden. Komt de beloning later, dan zal het paard deze niet meer associƫren met het gewenste gedrag. Timing is dus zeer belangrijk en daarom maak je bij clickertraining gebruik van een zogenaamde bridge. Letterlijk betekent dit een overbruggingssignaal en dat verklaart de term ook gelijk. Hiermee kan je de tijdspanne van 3 seconden overbruggen. Een bridge is over het algemeen een geluidje dat je gemakkelijk kan produceren.
Klik van een clicker
Stemcommando
Geluidje
Het voordeel van een eigen geproduceerd geluid of stemcommando, is dat je je handen vrij hebt.
( http://bit.ly/1MaEx2s op deze link is meer te vinden hierover dit stukje komt daar ook uit maar vind het van belang dat dit erin staat! )
In het begin raad ik wel aan om gewoon met snoepjes te werken. Het paard moet namelijk de connectie leren maken tussen click en beloning. Als je eenmaal heel ver bent in het clickeren dan is het een goed moment om de snoepjes af te bouwen tot zelfs soms geen snoepje. Ik gebruik meestal bixjes. Ik pak een handje vol en steeds krijgt mijn paard en een klein aantal dit werkt fijner dan appel/wortel (wat je wel bij grotere oefeningen kan gebruiken voor grotere beloning) en de ongezonde paardensnoepjes. Het paard moet natuurlijk niet ongezond worden door een trainingsmethode.
Wat zijn nou leuke oefeningen om mee te beginnen? Ik zeg altijd : Targetten! Als je een voorwerp hebt wat duidelijk is voor je paard dus bijvoorbeeld een bekertje, een blad of een pion etc. Dan kan je proberen beginnen met vragen aan je paard of hij zijn neus ernaartoe wil brengen. Let op dat je niet zelf het voorwerp naar de neus toe brengt. Komt het paard in de buurt, click en beloon! Het is namelijk belangrijk dat het paard het begint te snappen dat als hij het initatief neemt richting wat jij wilt bereiken, dat je hem dan ook op het juiste moment beloont. En dat kan je steeds verder uitbreiden. Eerst moet je ervoor zorgen dat je paard het echt goed doorheeft dat als hij met zijn neus bijvoorbeel een pion aanraakt dat dat de bedoeling was. En dan kun je je target bijvoorbeeld een keer hoger houden of een keer lager. Zorg dat je met deze oefening niet te lang bezig bent, hooguit 5 minuutjes per keer is meer dan genoeg. Het moet namelijk leuk en nieuwig blijven anders is je paard er ook gauw op uitgekeken. Zorg ook dat je de pion uit het zicht hebt tussen de keren dat je vraagt om te targetten. Je moet het je paard niet te makkelijk maken natuurlijk!
Ik hoop dat jullie een beetje een idee hebben gekregen van de clickertraining en laat even weten wat jullie hier graag mee over zouden willen weten!
tot ziens, justine